Bu yazımda sizlerle aslında çok fazla gereksiz tüketildiğini düşündüğüm vitamin D’nin aşırı alınması sonrasında yaşanabilecek problemlerden bahsedeceğim. Genel olarak vitamin ve mineral takviyelerini almadan önce doktorunuza ve eczacınıza danışmanız sağlığınız açısından her zaman en iyi uygulama olacaktır.

Giriş

Aşırı D vitamini tüketimi, diğer bir adıyla hipervitaminozis D, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir (Sath ve ark., 2016; Rahesh ve ark., 2019; Malinowska ve ark., 2021). D vitamini toksisitesinin en yaygın klinik belirtileri arasında ciddi hiperkalsemi, kafa karışıklığı, mide bulantısı, karın ağrısı, sık idrara çıkma ve dehidrasyon yer alır (Rahesh ve ark., 2019; Mellanby ve ark., 2005; Jacobsen ve ark., 2011; Kaur ve ark., 2015).

Olası sorunlar

Hipervitaminozis D genellikle yanlış tıbbi uygulamalardan kaynaklanan bir sorundur ve genelde D vitamini takviyelerinin aşırı tüketiminden dolayı ortaya çıkar (Sath ve ark., 2016; Jacobsen ve ark., 2011; Kaur ve ark., 2015; Taylor & Davies, 2018). Bazı hastaların, yanlışlıkla günlük 2.6 milyon IU gibi çok yüksek dozlarda D vitamini takviyesi aldığı vakalar rapor edilmiştir (Jacobsen ve ark., 2011; Kaur ve ark., 2015). Ayrıca, aşırı D vitamini alımı, zenginleştirilmiş gıdalar ve süt ürünleri gibi besin kaynakları yoluyla da gerçekleşebilir (Malinowska ve ark., 2021; Mellanby ve ark., 2005; McCullough ve ark., 2010).

Bazı gruplar, hipervitaminozis D gelişimi açısından daha yüksek risk altındadır. Bunlar arasında kadınlar, çok küçük çocuklar ve yaşlılar bulunmaktadır (Lodh ve ark., 2015). Bu durum, yaşa bağlı olarak böbrek fonksiyonlarının azalması ve fazla kalsiyumu atma yeteneğinin düşmesi ile ilişkilendirilebilir (Lodh ve ark., 2015). Emziren kadınlar da D vitamini eksikliği riski taşıdığı için bu açığı kapatmak amacıyla aşırı takviye alabilir (Saadi ve ark., 2008; Gellert ve ark., 2016; Barzilay ve ark., 2023).

Hipervitaminozis D’nin etkileri oldukça ciddi olabilir ve akut böbrek hasarı, kırıklar ve kafa karışıklığı gibi komplikasyonlara yol açabilir (Jacobsen ve ark., 2011; Kaur ve ark., 2015). Tedavi genellikle D vitamini kaynağının kesilmesini ve hiperkalsemiyi yönetmek için glukokortikoid steroidlerin kullanımını içerir (Lodh ve ark., 2015; Nguyen ve ark., 2021).

Olası çözümler

Hipervitaminozis D’yi önlemek için D vitamini takviyelerinin uygun dozda alınması ve özellikle risk altındaki popülasyonlarda dikkatle izlenmesi önemlidir (Taylor & Davies, 2018; Barzilay ve ark., 2023). Sağlık çalışanları, özellikle “doğal” veya alternatif D vitamini takviyelerine geçiş sırasında dozaj hataları riskine karşı dikkatli olmalıdır (Barzilay ve ark., 2023). Ayrıca, aşırı D vitamini alımının riskleri ve önerilen günlük alım miktarlarının önemi hakkında halkı bilgilendirmeye yönelik halk sağlığı girişimleri kritik öneme sahiptir (Moyersoen ve ark., 2018; Huybrechts ve ark., 2011).

Sonuç olarak, aşırı D vitamini tüketimi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, hem sağlık profesyonellerinin hem de bireylerin D vitamini alımını dikkatle izlemesi ve düzenlemesi, hipervitaminozis D’nin ve beraberindeki komplikasyonların önlenmesinde hayati öneme sahiptir.

Referanslar

Barzilay, J., Kreienkamp, R., & Gordon, R. (2023). Severe hypercalcemia due to hypervitaminosis d in a breastfed infant. Jcem Case Reports, 1(3). https://doi.org/10.1210/jcemcr/luad049.

Gellert, S., Schmeißer, A., & Hahn, A. (2016). Breastfeeding woman are at higher risk of vitamin d deficiency than non-breastfeeding women – insights from the german vitaminfemin study. International Breastfeeding Journal, 12(1). https://doi.org/10.1186/s13006-017-0105-1.

Huybrechts, I., Lin, Y., Keyzer, W., Sioen, I., Mouratidou, T., Moreno, L., … & Henauw, S. (2011). Dietary sources and sociodemographic and economic factors affecting vitamin d and calcium intakes in flemish preschoolers. European Journal of Clinical Nutrition, 65(9), 1039-1047.

https://doi.org/10.1038/ejcn.2011.71 Jacobsen, R., Hronek, B., Schmidt, G., & Schilling, M. (2011). Hypervitaminosis d associated with a vitamin d dispensing error. Annals of Pharmacotherapy, 45(10), e52-e52. https://doi.org/10.1345/aph.1q330 .

Kaur, P., Mishra, S., & Mithal, A. (2015). Vitamin d toxicity resulting from overzealous correction of vitamin d deficiency. Clinical Endocrinology, 83(3), 327-331. https://doi.org/10.1111/cen.12836

Lodh, M., Mukhopadhyay, R., Jajodia, N., Sen, D., & Roy, A. (2015). Adult hypervitaminosis d-a case series. International Journal of Endocrinology and Metabolic Disorders, 1(3). https://doi.org/10.16966/2380-548x.111

Malinowska, J., Małecka‐Giełdowska, M., & Ciepiela, O. (2021). Dysmagnesemia is the most common disturbance of the calcium–magnesium–phosphorous balance among older hospitalized people in warsaw. Nutrients, 13(10), 3395. https://doi.org/10.3390/nu13103395

McCullough, M., Weinstein, S., Freedman, D., Helzlsouer, K., Flanders, W., Koenig, K., … & Horst, R. (2010). Correlates of circulating 25-hydroxyvitamin d: cohort consortium vitamin d pooling project of rarer cancers. American Journal of Epidemiology, 172(1), 21-35. https://doi.org/10.1093/aje/kwq113

Mellanby, R., Mee, A., Berry, J., & Herrtage, M. (2005). Hypercalcaemia in two dogs caused by excessive dietary supplementation of vitamin d. Journal of Small Animal Practice, 46(7), 334-338. https://doi.org/10.1111/j.1748-5827.2005.tb00329.x

Moyersoen, I., Lachat, C., Cuypers, K., Ridder, K., Devleesschauwer, B., Tafforeau, J., … & Oyen, H. (2018). Do current fortification and supplementation programs assure adequate intake of fat-soluble vitamins in belgian infants, toddlers, pregnant women, and lactating women?. Nutrients, 10(2), 223. https://doi.org/10.3390/nu10020223

Nguyen, T., Joe, D., & Shah, A. (2021). Forget the phosphorus: a case of hypervitaminosis d-induced symptomatic hypercalcemia. Clinical Nephrology – Case Studies, 9(01), 1-3.https://doi.org/10.5414/cncs110414

Rahesh, J., Chu, V., & Peiris, A. (2019). Hypervitaminosis d without toxicity. Baylor University Medical Center Proceedings, 33(1), 42-43. https://doi.org/10.1080/08998280.2019.1674052

Saadi, H., Dawodu, A., Afandi, B., Zayed, R., Benedict, S., Nagelkerke, N., … & Hollis, B. (2008). Effect of combined maternal and infant vitamin d supplementation on vitamin d status of exclusively breastfed infants. Maternal and Child Nutrition, 5(1), 25-32. https://doi.org/10.1111/j.1740-8709.2008.00145.x

Sath, S., Shah, S., Rafiq, S., & Jeelani, I. (2016). Hypervitaminosis d in kashmiri population: a case series of 11 patients. International Journal of Medical Science, 3(2), 1-6. https://doi.org/10.14445/23939117/ijms-v3i2p101.

Taylor, P. and Davies, J. (2018). A review of the growing risk of vitamin d toxicity from inappropriate practice. British Journal of Clinical Pharmacology, 84(6), 1121-1127. https://doi.org/10.1111/bcp.13573.